ΥΔΡΟΒΙΟΤΟΠΟΙ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
14 Ιανουαρίου, 2019
Αρχικά θα πρέπει να ορίσου το τι είναι υδροβιότοπος
Ο επίσημος ορισμός του υγροτόπου, είναι αυτός που αναφέρεται στη Σύμβαση που ρυθμίζει παγκοσμίως τη διαχείρισή τους, τη Σύμβαση Ραμσάρ.
Είναι περιοχή φυσική ή μη, που καλύπτεται μόνιμα η περιοδικά από νερό. Το νερό μπορεί να είναι επιφανειακό ή υπόγειο, στάσιμο ή τρεχούμενο, γλυκό, υφάλμυρο ή αλμυρό ή ακόμα και θαλασσινό νερό το βάθος του οποίου δεν ξεπερνά τα 6 μέτρα. Κατά την ίδια σύμβαση, στους υγρότοπους μπορούν να ενταχθούν και οι παρόχθιες ή παράκτιες ζώνες που γειτονεύουν με υγροτόπους ή με νησιά ή με θαλάσσιες υδατοσυλλογές και που είναι βαθύτερες μεν από έξι μέτρα, αλλά βρίσκονται μέσα στα όρια του υγροτόπου.
Συναντούμε υδρόβια βλάστηση και πανίδα. Δηλαδή είδη ζώων και φυτών που εξαρτώνται από το νερό απόλυτα ή για κάποιο διάστημα της ζωής τους. Υδρόβια πουλιά βρίσκουν στου υγροτόπους χώρους για αναπαραγωγή, φώλιασμα, τροφή και ξεκούραση. Πολλά από τα είδη είναι μεταναστευτικά και προστατεύονται άμεσα ή έμμεσα από Διεθνείς Συμβάσεις (π.χ. Ραμσάρ, Βέρνης, Ρίο) και Κοινοτικές Οδηγίες (π.χ.79/409/ΕΟΚ για τα άγρια πουλιά).
Κατηγορίες υγροτόπων
Οι υδροβιότοποι διακρίνονται φυσικούς και τεχνητούς.
Οι φυσικοί υδροβιότοποι δημιουργούνται χωρίς την μεσολάβηση του ανθρώπου ενώ αντίθετα οι τεχνητοί δημιουργούνται από τον άνθρωπο με σκοπό τις οικονομικές ανάγκες όμως εν συνεχεία εξελίσσονται σε σπουδαία οικοσυστήματα.
Φυσικοί υδροβιότοποι : Παράκτιοι υγρότοποι :Θαλάσσιες ακτές (με βράχια, άμμο, χαλίκια ,πέτρες ) μέχρι βάθους 6 μ, Εκβολές και δέλτα, Λιμνοθάλασσες.
Εσωτερικοί υγρότοποι: Ποταμοί και ρυάκια, Λίμνες, Έλη, Πηγές, Παρόχθια δάση ή εκτάσεις με θαμνώδη βλάστηση, Υγρά λιβάδια.
Τεχνητοί υδροβιότοποι: Αλυκές, Τεχνητές Λίμνες, Αρδευτικά Φράγματα, Ταμιευτήρες νερού, Ορυζώνες. Υγρότοποι της Ελλάδας
Στην Ελλάδα υπάρχει μεγάλη ποικιλία χλωρίδας, πανίδας και ιδιαίτερα οικοσυστήματα απαντώνται σε όλη τη χώρα. Ένας σημαντικός περιβαλλοντικός πόρος της Ελλάδας καθώς και τμήμα των οικοσυστημάτων αποτελούν οι υγρότοποι. Η χώρα μας έχει περισσότερους από 400 μικρούς και μεγάλους υγροτόπους συνολικού εμβαδού πάνω από 2 εκατομμύρια στρέμματα. Η έκταση των υγροτόπων ήταν τριπλάσια σε σχέση με τα σημερινά δεδομένα πριν από 2 γενεές.
Η Ελλάδα από το 1920 μέχρι σήμερα έχει χάσει περίπου το 60% των υγροτόπων της λόγω αποξηράνσεων. Η μεγάλη οικολογική σημασία των υδροβιοτόπων αναγνωρίστηκε παγκόσμια με την υπογραφή της ‘’Σύμβασης για τους Υδροβιοτόπους Διεθνούς σημασίας στις 2-2-1971 στην πόλη Ramsar της Περσίας. Για το λόγω αυτό η Παγκόσμια μέρα των Υδροβιοτόπων έχει καθιερωθεί στις 2 Φεβρουαρίου.
H Σύμβαση αυτή υπογράφηκε και από την Ελλάδα και επικυρώθηκε από το Ελληνικό Κοινοβούλιο στις 21-12-1975. Σκοπός της συμφωνίας είναι η προστασία των υδροβιότοπων με διεθνές ενδιαφέρον για τα υδρόβια πουλιά. Οι υγρότοποι Ραμσάρ έχουν συνολική έκταση 167.301 εκτάρια. Σύμφωνα με τα ψηφιοποιημένα όρια, η συνολική έκτασή τους αντιστοιχεί στο 0,85% της συνολικής χερσαίας έκτασης της χώρας, ενώ το θαλάσσιο τμήμα τους καταλαμβάνει έκταση ίση με 55.617 εκτάρια. Οι υγρότοποι Ραμσάρ έχουν συμπεριληφθεί στις προτεινόμενες για ένταξη περιοχές στο Δίκτυο «NATURA 2000».
Οι 11 μεγαλύτεροι, διεθνούς σημασίας και προστατευμένοι από την συνθήκη Ramsar υγρότοποι της Ελλάδας
Ο επίσημος ορισμός του υγροτόπου, είναι αυτός που αναφέρεται στη Σύμβαση που ρυθμίζει παγκοσμίως τη διαχείρισή τους, τη Σύμβαση Ραμσάρ.
Είναι περιοχή φυσική ή μη, που καλύπτεται μόνιμα η περιοδικά από νερό. Το νερό μπορεί να είναι επιφανειακό ή υπόγειο, στάσιμο ή τρεχούμενο, γλυκό, υφάλμυρο ή αλμυρό ή ακόμα και θαλασσινό νερό το βάθος του οποίου δεν ξεπερνά τα 6 μέτρα. Κατά την ίδια σύμβαση, στους υγρότοπους μπορούν να ενταχθούν και οι παρόχθιες ή παράκτιες ζώνες που γειτονεύουν με υγροτόπους ή με νησιά ή με θαλάσσιες υδατοσυλλογές και που είναι βαθύτερες μεν από έξι μέτρα, αλλά βρίσκονται μέσα στα όρια του υγροτόπου.
Συναντούμε υδρόβια βλάστηση και πανίδα. Δηλαδή είδη ζώων και φυτών που εξαρτώνται από το νερό απόλυτα ή για κάποιο διάστημα της ζωής τους. Υδρόβια πουλιά βρίσκουν στου υγροτόπους χώρους για αναπαραγωγή, φώλιασμα, τροφή και ξεκούραση. Πολλά από τα είδη είναι μεταναστευτικά και προστατεύονται άμεσα ή έμμεσα από Διεθνείς Συμβάσεις (π.χ. Ραμσάρ, Βέρνης, Ρίο) και Κοινοτικές Οδηγίες (π.χ.79/409/ΕΟΚ για τα άγρια πουλιά).
Κατηγορίες υγροτόπων
Οι υδροβιότοποι διακρίνονται φυσικούς και τεχνητούς.
Οι φυσικοί υδροβιότοποι δημιουργούνται χωρίς την μεσολάβηση του ανθρώπου ενώ αντίθετα οι τεχνητοί δημιουργούνται από τον άνθρωπο με σκοπό τις οικονομικές ανάγκες όμως εν συνεχεία εξελίσσονται σε σπουδαία οικοσυστήματα.
Φυσικοί υδροβιότοποι : Παράκτιοι υγρότοποι :Θαλάσσιες ακτές (με βράχια, άμμο, χαλίκια ,πέτρες ) μέχρι βάθους 6 μ, Εκβολές και δέλτα, Λιμνοθάλασσες.
Εσωτερικοί υγρότοποι: Ποταμοί και ρυάκια, Λίμνες, Έλη, Πηγές, Παρόχθια δάση ή εκτάσεις με θαμνώδη βλάστηση, Υγρά λιβάδια.
Τεχνητοί υδροβιότοποι: Αλυκές, Τεχνητές Λίμνες, Αρδευτικά Φράγματα, Ταμιευτήρες νερού, Ορυζώνες. Υγρότοποι της Ελλάδας
Στην Ελλάδα υπάρχει μεγάλη ποικιλία χλωρίδας, πανίδας και ιδιαίτερα οικοσυστήματα απαντώνται σε όλη τη χώρα. Ένας σημαντικός περιβαλλοντικός πόρος της Ελλάδας καθώς και τμήμα των οικοσυστημάτων αποτελούν οι υγρότοποι. Η χώρα μας έχει περισσότερους από 400 μικρούς και μεγάλους υγροτόπους συνολικού εμβαδού πάνω από 2 εκατομμύρια στρέμματα. Η έκταση των υγροτόπων ήταν τριπλάσια σε σχέση με τα σημερινά δεδομένα πριν από 2 γενεές.
Η Ελλάδα από το 1920 μέχρι σήμερα έχει χάσει περίπου το 60% των υγροτόπων της λόγω αποξηράνσεων. Η μεγάλη οικολογική σημασία των υδροβιοτόπων αναγνωρίστηκε παγκόσμια με την υπογραφή της ‘’Σύμβασης για τους Υδροβιοτόπους Διεθνούς σημασίας στις 2-2-1971 στην πόλη Ramsar της Περσίας. Για το λόγω αυτό η Παγκόσμια μέρα των Υδροβιοτόπων έχει καθιερωθεί στις 2 Φεβρουαρίου.
H Σύμβαση αυτή υπογράφηκε και από την Ελλάδα και επικυρώθηκε από το Ελληνικό Κοινοβούλιο στις 21-12-1975. Σκοπός της συμφωνίας είναι η προστασία των υδροβιότοπων με διεθνές ενδιαφέρον για τα υδρόβια πουλιά. Οι υγρότοποι Ραμσάρ έχουν συνολική έκταση 167.301 εκτάρια. Σύμφωνα με τα ψηφιοποιημένα όρια, η συνολική έκτασή τους αντιστοιχεί στο 0,85% της συνολικής χερσαίας έκτασης της χώρας, ενώ το θαλάσσιο τμήμα τους καταλαμβάνει έκταση ίση με 55.617 εκτάρια. Οι υγρότοποι Ραμσάρ έχουν συμπεριληφθεί στις προτεινόμενες για ένταξη περιοχές στο Δίκτυο «NATURA 2000».
Οι 11 μεγαλύτεροι, διεθνούς σημασίας και προστατευμένοι από την συνθήκη Ramsar υγρότοποι της Ελλάδας
- Λιμνοθάλασσα Κοτύχι και Δάσος Στροφυλιάς
- Λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου
- Αμβρακικός Κόλπος
- Λίμνη Μικρή Πρέσπα (επίσης και Εθνικός Δρυμός)
- Δέλτα Αξιού-Λουδία- Αλιάκμονα και Αλυκή Κίτρους
- Λίμνες Κορώνεια και Βόλβη
- Δέλτα Νέστου
- Λίμνη Βιστονίδα
- Λιμνοθάλασσα Πόρτο Λάγος
- Λίμνη Ισμαρίδα και Σύμπλεγμα λιμνοθαλασσών Θράκης
- Δέλτα Έβρου
Ποια η σημασία των υδροβιοτόπων
- Βιολογική ποικιλότητα (αριθμός ειδών, ζώων φυτών)
- Αποθήκες νερού ( το νερό χρησιμοποιείται για άρδευση των γεωργικών περιοχών. Το βαθύ υπόγειο νερό μπορεί να χρησιμοποιηθεί όταν είναι κα-θαρό και για άρδευση γειτονικών οικισμών).
- Αλιευτική αξία
- Δεσμεύουν την ηλιακή ακτινοβολία και "στηρίζουν" τα τροφικά πλέγματα.
- Αξία βόσκησης Αγροτικών Ζώων
- Βελτίωση της ποιότητας νερού
- Αξία αναψυχής
- Προσφέρουν αντιπλημμυρική, αντιδιαβρωτική αξία
- Παρέχουν ευκαιρίες για επιστημονική έρευνα και εκπαίδευση
- Δημιουργούν πολισμό
- Προσφέρουν προστασία από το φαινόμενο του θερμοκηπίου
- Ρυθμίζουν το κλίμα
Οι σημαντικές λειτουργίες των υγροτόπων είναι επωφελείς για τον άνθρωπο. Είναι προφανές ότι όλοι οι υγρότοποι δεν χαρακτηρίζονται από όλα όσα περιγράφονται παραπάνω. Επίσης όλες οι αξίες δεν έχουν το ίδιο μέγεθος σε όλους τους υγρότοπους. Είναι διαπιστωμένο πως δεν υπάρχει υγρότοπος που να μην έχει σπουδαία αξία για όλους τους ανθρώπους ή για κάποια ομάδα ανθρώπων, στο παρόν και στο μέλλον. Γνωστό αποτελεί το γεγονός ότι το σύνολο των αξιών ενός συμπλέγματος υγροτόπων υπερτερεί του αθροίσματος των αξιών του καθενός χωριστά.
Κίνδυνοι που απειλούν τους υδροβιότοπους
Πραγματοποιήθηκε έρευνα από τρεις οργανώσεις(WWF Ελλάς, Ελληνική Ορνιθολογική εταιρία, Ελληνική Εταιρία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού) από την οποία προέκυψε ότι οι απειλές που δέχονται οι υγρότοποι οδηγούν στην σταδιακή-ραγδαία υποβάθμισή τους. Οι υγρότοποι της χώρας μας υποβαθμίζονται σε τέτοιο βαθμό, ώστε να χάνεται η μοναδική οικολογική τους αξία.
Συχνότερες απειλές που οφείλονται σε ανθρωπογενή αίτια και φυσικά αίτια είναι η ρύπανση στερεών αποβλήτων από οικισμούς, κτηνοτροφικές μονάδες και μονάδες μεταποίησης αγροτικών προϊόντων καθώς επίσης υποβάθμιση της ποιότητας του νερού από αστικά και βιομηχανικά απόβλητα, υπερβόσκηση, ο ευτροφισμός από υδατοκαλλιέργειες, απορροή αγροχημικών φαρμάκων, υπερθήρευση, παράνομη και αυ-θαίρετη δόμηση, υπεράντληση νερών, παράνομη υλοτομία, υπεραλίευση, ξηρασία ,πλημμύρες, πυρκαγιές κατολισθήσεις, αποξήρανση υγροτόπων με σκοπό τη μετατροπή τους σε γεωργική ή οικιστική γη, κλιματική αλλαγή συμβάλλουν στην υποβάθμιση των υγροτόπων. Σήμερα, οι υγρότοποι κινδυνεύουν από την υποβάθμιση, η οποία δεν προέρχεται πλέον από τις αποξηράνσεις όσο αυτό συνέβαινε στο παρελθόν αλλά κυρίως από την οικιστική και τουριστική ανάπτυξη.
Η προστασία των υδροβιοτόπων δεν αποτελεί μόνο εθνική υποχρέωση της χώρας αλλά αφόρα όλους μας για το λόγω αυτό πρέπει να συμμετέχουμε σε εκστρατείες για τη σωτηρία τους γιατί η φύση, το περιβάλλον αποτελεί σημαντικό μέρος της ζωής του ανθρώπου.
Ιστοσελίδες για τις Φωτογραφίες :
http://www.apotis4stis5.com/themata-f/23226-ellada-kai-udroviotopoi-meros-a
http://myportal.gr/pente-entiposiaki-idroviotopi-tis-elladas-ton-telefteo-tha-nomizis-pos-onirevese/