ΜΕΛΕΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΦΡΙΚΑΝΙΚΗ ΣΚΟΝΗ
Στην Ελλάδα οι ειδήσεις αλλά και τα σχόλια όλων μας για την αφρικανική σκόνη συνοδεύονται από δυσφορία, αλλά απο την άλλη πλευρά η NASA μας δείχνει ότι το εν λόγω φαινόμενο μπορεί να έχει ευεργετικό χαρακτήρα.
Πιο συγκεκριμένα, η NASA, χρησιμοποιώντας το Cloud-Aerosol Lidar and Infrared Pathfinder Satellite Observation, ή αλλιώς CALIPSO, μελέτησε το φαινόμενο της μεταφοράς αφρικανικής σκόνης από την έρημο Σαχάρα, για την χρονική περίοδο από το 2007 έως και το 2013. Τα συμπεράσματα που έβγαλε ήταν ενδιαφέρον.
Σύμφωνα, λοιπόν, με τη NASA, κάθε χρόνο μεταφέρονται 182 εκατομμύρια τόνοι σκόνης από την Σαχάρα προς τη Δύση. Διασχίζουν συνολικά 1600 μίλια, πάνω από τον Ατλαντικό και περίπου 27,7 εκατομμύρια τόνοι σκόνης προσγειώνονται στον Αμαζόνιο.
Η ποσότητα σκόνης που μεταφέρεται με αυτόν τον τρόπο είναι το αντίστοιχο του όγκου υλικών που θα μπορούσαν να μεταφέρουν οδικώς 689.290 φορτηγά μεσαίου μεγέθους. Η σκόνη που ταξιδεύει, μεταφέρει φώσφορο, ο οποίος προκύπτει από βράχους με υπολείμματα νεκρών μικροοργανισμών από μια περιοχή που ήταν αρχαία λίμνη στο Τσαντ.
Ο φώσφορος που μεταφέρεται μέσω της αφρικανικής σκόνης στον Αμαζόνιο, προσφέρει πολύτιμα θρεπτικά χαρακτηριστικά και φυσικό λίπασμα στα φυτά της περιοχής, έχοντας έτσι ευεργετική επίδραση για την ζωή τους.
Το CALIPSO της NASA προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες για το ύψος και άλλες διαστάσεις ενός φαινομένου που είναι ορατό από το διάστημα.
Όμως εδω ερχόμαστε σε δυο άκρως διαφορετικές περιπτώσεις, καθώς Αμερικανοί ειδικοί συζητούσαν τις επιπτώσεις της αφρικανικής σκόνης στην ανθρώπινη υγεία, αλλά και το ρόλο της στη λίπανση του Αμαζονίου και άλλων περιοχών.
Η αιωρούμενη σκόνη αποτελείται από μια τεράστια ποικιλία υλικών, ανέφερε ο Τζέφρι Πλάμλι της αμερικανικής Γεωλογικής Υπηρεσίας, μιλώντας στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Ένωσης για την Πρόοδο της Επιστήμης. Βασικά συστατικά είναι συνήθως οι σκόνες μετάλλων και πετρωμάτων, ο πηλός, το θαλασσινό αλάτι, αλλά και οργανικά υλικά όπως βακτήρια, σπόρια μυκήτων, τρίχες, ακόμα και νεκρά κύτταρα δέρματος.
Η αύξηση στην πυκνότητα της αιωρούμενης σκόνης μπορεί πράγματι να αυξήσει τις εισαγωγές σε νοσοκομεία. Τα άτομα που πάσχουν από χρόνια αναπνευστικά και καρδιαγγειακά νοσήματα καλό είναι να παραμείνουν σε κλειστούς χώρους και να αποφύγουν την έντονη σωματική δραστηριότητα, συνέστησε την Παρασκευή το ελληνικό Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων Υγείας.
Αλλες πιθανές επιπτώσεις είναι η αύξηση του κινδύνου τραυματισμού των πνευμόνων, καρδιακής προσβολής και καρκίνου του πνεύμονα, ανέφερε ο Δρ Πλάμλι. Η μελέτη των επιπτώσεων της σκόνης στον άνθρωπο μπορεί να ονομαστεί «γεωτοξικολογία», είπε.
Αλλοι ειδικοί επισήμαναν πάντως ότι τα σύννεφα σκόνης από τη Σαχάρα αναζωογονούν μια πληθώρα οικοσυστημάτων με την εναπόθεση θρεπτικών συστατικών.
Για παράδειγμα, ο σίδηρος που μεταφέρει η αφρικανική σκόνη δρα ως λίπασμα για μεγάλες εκτάσεις του Ατλαντικού Ωκεανού, καθώς αποτελεί απαραίτητο θρεπτικό συστατικό για το φυτοπλαγκτόν, ανέφερε η Νάταλι Μαλχόουαλντ του Πανεπιστημίου Κορνέλ στη Νέα Υόρκη.
Η αφρικανική σκόνη που διασχίζει τον Ατλαντικό δρα ως λίπασμα και το τροπικό υγρό δάσος του Αμαζονίου, πρόσθεσε ο Όλιβερ Τσάντγουικ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στη Σάντα Μπάρμπαρα. Τα αιρούμενα αφρικανικά σωματίδια μπορεί μάλιστα να έχουν ζωτική σημασία για το πλουσιότερο δάσος του κόσμου, του οποίου του έδαφος είναι στην πραγματικότητα πολύ φτωχό σε θρεπτικά συστατικά.
Τέλος, η αιωρούμενη σκόνη επηρεάζει σημαντικά και το παγκόσμιο κλίμα, ανακλώντας ή απορροφώντας την ηλιακή ακτινοβολία ανάλογα με την περίπτωση. Μέρος της άμμου και της σκόνης που υπάρχει σε όλο τον πλανήτη, εξήγησε ο Ντάνιελ Μας της αμερικανικής Γεωλογικής Υπηρεσίας, παράγεται από τη δράση των κυμάτων στις ακτές.
Ωστόσο το μεγαλύτερο μέρος και σκόνης και της άμμου παράγεται από παγετώνες που θρυμματίζουν το υποκείμενο πέτρωμα στο αργή αλλά σαρωτική πορεία τους, ιδιαίτερα όταν η Γη διανύει περιόδους των παγετώνων.
Πιο συγκεκριμένα, η NASA, χρησιμοποιώντας το Cloud-Aerosol Lidar and Infrared Pathfinder Satellite Observation, ή αλλιώς CALIPSO, μελέτησε το φαινόμενο της μεταφοράς αφρικανικής σκόνης από την έρημο Σαχάρα, για την χρονική περίοδο από το 2007 έως και το 2013. Τα συμπεράσματα που έβγαλε ήταν ενδιαφέρον.
Σύμφωνα, λοιπόν, με τη NASA, κάθε χρόνο μεταφέρονται 182 εκατομμύρια τόνοι σκόνης από την Σαχάρα προς τη Δύση. Διασχίζουν συνολικά 1600 μίλια, πάνω από τον Ατλαντικό και περίπου 27,7 εκατομμύρια τόνοι σκόνης προσγειώνονται στον Αμαζόνιο.
Η ποσότητα σκόνης που μεταφέρεται με αυτόν τον τρόπο είναι το αντίστοιχο του όγκου υλικών που θα μπορούσαν να μεταφέρουν οδικώς 689.290 φορτηγά μεσαίου μεγέθους. Η σκόνη που ταξιδεύει, μεταφέρει φώσφορο, ο οποίος προκύπτει από βράχους με υπολείμματα νεκρών μικροοργανισμών από μια περιοχή που ήταν αρχαία λίμνη στο Τσαντ.
Ο φώσφορος που μεταφέρεται μέσω της αφρικανικής σκόνης στον Αμαζόνιο, προσφέρει πολύτιμα θρεπτικά χαρακτηριστικά και φυσικό λίπασμα στα φυτά της περιοχής, έχοντας έτσι ευεργετική επίδραση για την ζωή τους.
Το CALIPSO της NASA προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες για το ύψος και άλλες διαστάσεις ενός φαινομένου που είναι ορατό από το διάστημα.
Όμως εδω ερχόμαστε σε δυο άκρως διαφορετικές περιπτώσεις, καθώς Αμερικανοί ειδικοί συζητούσαν τις επιπτώσεις της αφρικανικής σκόνης στην ανθρώπινη υγεία, αλλά και το ρόλο της στη λίπανση του Αμαζονίου και άλλων περιοχών.
Η αιωρούμενη σκόνη αποτελείται από μια τεράστια ποικιλία υλικών, ανέφερε ο Τζέφρι Πλάμλι της αμερικανικής Γεωλογικής Υπηρεσίας, μιλώντας στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Ένωσης για την Πρόοδο της Επιστήμης. Βασικά συστατικά είναι συνήθως οι σκόνες μετάλλων και πετρωμάτων, ο πηλός, το θαλασσινό αλάτι, αλλά και οργανικά υλικά όπως βακτήρια, σπόρια μυκήτων, τρίχες, ακόμα και νεκρά κύτταρα δέρματος.
Η αύξηση στην πυκνότητα της αιωρούμενης σκόνης μπορεί πράγματι να αυξήσει τις εισαγωγές σε νοσοκομεία. Τα άτομα που πάσχουν από χρόνια αναπνευστικά και καρδιαγγειακά νοσήματα καλό είναι να παραμείνουν σε κλειστούς χώρους και να αποφύγουν την έντονη σωματική δραστηριότητα, συνέστησε την Παρασκευή το ελληνικό Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων Υγείας.
Αλλες πιθανές επιπτώσεις είναι η αύξηση του κινδύνου τραυματισμού των πνευμόνων, καρδιακής προσβολής και καρκίνου του πνεύμονα, ανέφερε ο Δρ Πλάμλι. Η μελέτη των επιπτώσεων της σκόνης στον άνθρωπο μπορεί να ονομαστεί «γεωτοξικολογία», είπε.
Αλλοι ειδικοί επισήμαναν πάντως ότι τα σύννεφα σκόνης από τη Σαχάρα αναζωογονούν μια πληθώρα οικοσυστημάτων με την εναπόθεση θρεπτικών συστατικών.
Για παράδειγμα, ο σίδηρος που μεταφέρει η αφρικανική σκόνη δρα ως λίπασμα για μεγάλες εκτάσεις του Ατλαντικού Ωκεανού, καθώς αποτελεί απαραίτητο θρεπτικό συστατικό για το φυτοπλαγκτόν, ανέφερε η Νάταλι Μαλχόουαλντ του Πανεπιστημίου Κορνέλ στη Νέα Υόρκη.
Η αφρικανική σκόνη που διασχίζει τον Ατλαντικό δρα ως λίπασμα και το τροπικό υγρό δάσος του Αμαζονίου, πρόσθεσε ο Όλιβερ Τσάντγουικ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στη Σάντα Μπάρμπαρα. Τα αιρούμενα αφρικανικά σωματίδια μπορεί μάλιστα να έχουν ζωτική σημασία για το πλουσιότερο δάσος του κόσμου, του οποίου του έδαφος είναι στην πραγματικότητα πολύ φτωχό σε θρεπτικά συστατικά.
Τέλος, η αιωρούμενη σκόνη επηρεάζει σημαντικά και το παγκόσμιο κλίμα, ανακλώντας ή απορροφώντας την ηλιακή ακτινοβολία ανάλογα με την περίπτωση. Μέρος της άμμου και της σκόνης που υπάρχει σε όλο τον πλανήτη, εξήγησε ο Ντάνιελ Μας της αμερικανικής Γεωλογικής Υπηρεσίας, παράγεται από τη δράση των κυμάτων στις ακτές.
Ωστόσο το μεγαλύτερο μέρος και σκόνης και της άμμου παράγεται από παγετώνες που θρυμματίζουν το υποκείμενο πέτρωμα στο αργή αλλά σαρωτική πορεία τους, ιδιαίτερα όταν η Γη διανύει περιόδους των παγετώνων.